Veelgestelde
vragen

De introductie van bio-gebaseerde grondstoffen voor de productie van kunststoffen is een erg veelbelovende evolutie. Ondanks dat het nog niet mogelijk is om alle kunststoffen te maken op basis van bio-gebaseerde grondstoffen, zetten we hier wel volop op in, zeker ook in België:

• Biovyn, productie van PVC op basis van biomassa: op onze site van INOVYN in Jemeppe hebben we het mogelijk gemaakt om PVC (uit ethyleen) te maken uit biomassa die niet concurreert met de voedselproductie. Op die manier is er een reductie van de CO²-emissies van meer dan 90 procent in vergelijking met een productie uit fossiele grondstoffen. Deze toeleveringsketen werd volledig gecertificeerd door de Roundtable on Sustainable Biomaterials (RSB), een onafhankelijke derde partij. Biovyn vind je bijvoorbeeld in de bekleding van de Polestar 3 wagen, maar ook in protheses en raamprofielen.

• Bio-attributie van hernieuwbare grondstoffen: de ‘bio-attributie’ drukt uit in welke mate fossiele grondstoffen zijn vervangen door hernieuwbare of bio-gebaseerde grondstoffen. Ineos O&P North Lillo biedt een gamma van Bio-Attributed Olefins en Polyolefins aan, gebaseerd op hernieuwbare bio-gebaseerde grondstoffen die niet concurreren met de voedselproductie. De toeleveringsketen hiervan wordt volledig gecertificeerd door de Roundtable on Sustainable Biomaterials (RSB), een onafhankelijke derde partij.

Het ethaan dat Project ONE zal omzetten in ethyleen, is geen schaliegas maar een bijproduct van schaliegasontwinning in de Verenigde Staten. Het ethaan wordt onttrokken aan het natuurlijk gas dat in de Verenigde Staten onder andere wordt gebruikt voor verwarming, en anders zou worden verbrand.

Dankzij dit ethaan, en de state of the art productietechnieken, zullen de CO₂-emissies van Project ONE minder dan de helft bedragen dan deze van vergelijkbare installaties (deze draaien voornamelijk op aardolie (nafta) of kolen). Zo kunnen we tegemoetkomen aan de wereldwijd groeiende vraag naar ethyleen en propyleen, aan veel lagere emissies dan als we zouden afhangen van olie.

In die context wordt er ook soms verwezen naar de uitstoot van methaan bij de ontginning van schaliegas. Maar ook op dat vlak scoort schaliegas beter dan olie. Nieuw onderzoek wijst uit dat er bij de ontginning van gas en olie in de Noordzee 0,27 procent methaanverlies is, terwijl dit bij Amerikaanse producenten van schaliegas, zoals EQT, Antero en Range Resources, tussen de 0,06 procent en de 0,04 procent ligt.

De voorraad ethaan uit de conventionele aardgasontginning in de Noordzee raakt bovendien uitgeput. Ethaan als bijproduct van schaliegasontginning is wel voorradig en kan door de chemische industrie worden gevaloriseerd als grondstof voor de ethyleenproductie. Voorheen werd het vaak afgefakkeld (verbrand aan de bron) omdat het geen commercieel nut had en vanwege haar hoogcalorische eigenschappen, moest worden geïsoleerd van het methaangas dat in de V.S. massaal voor verwarming wordt ingezet. Nafta (ruwe aardolie) is een alternatief voor ethaan. Een vergelijking van ethyleenproductie ‘from well to fence’ op basis van nafta versus ethaan toont aan dat dit laatste een voetafdruk heeft die substantieel lager ligt dan deze van nafta.

Vandaag bestaat er nog geen volwaardig biologisch alternatief voor ethaan. Om anderhalf miljoen ton ethyleen te produceren is minstens 2,5 miljoen ton ethanol nodig.  Ter vergelijking: suikerbieten produceren 5000 liter ethanol per hectare of 3,95 metrieke ton ethanol/hectare. Er is m.a.w. 633 000 ha suikerbieten nodig om een ethaankraker te voeden voor de productie van anderhalf miljoen ethyleen. Ter vergelijking: volgens de gegevens van Statbel beschikte het Vlaamse Gewest over 622 000 ha landbouwgrond in 2019. Deze integrale oppervlakte zou dus op zich al niet toereikend zijn en zou betekenen dat deze grond niet kan worden benut voor voedselproductie. 

Een bedrijf investeert geen 4 miljard in een project zonder eerst grondig zijn huiswerk te maken. Dat geldt uiteraard ook voor INEOS en de investering in Project ONE.

Er zal nog steeds behoefte zijn aan nieuw ethyleen en natuurlijk moet dit ethyleen zo efficiënt en milieuvriendelijk mogelijk worden geproduceerd. De marktvraag naar ethyleen met een lage koolstofvoetafdruk is aanzienlijk en kan niet worden geleverd door oude en minder efficiënte installaties. Project ONE is dus een deel van de oplossing.

Waarvoor is er dan nieuw ethyleen nodig?

• Om de degradatie van de kunststoffen bij mechanische recyclage te compenseren moet er ook nieuw materiaal aan worden toegevoegd. Daarvoor heb je dus altijd nieuw ethyleen nodig.
• Om bepaalde hoogwaardige toepassingen te garanderen waarbij er geen risicotolerantie is voor lagere prestaties. Bijvoorbeeld voor medische toepassingen, leidingen voor watertransport die 100 jaar moeten meegaan onder de grond, windturbines,…

De markt voorspelt een gemiddelde groei in de vraag naar ethyleen op jaarbasis van 4% voor de volgende vijf jaar. Volgens de prognoses van  IHS Market zal er de volgende 5 jaar ethyleen geïmporteerd worden in Europa.

Zelfs in het duurzame scenario¹ van het Internationaal Energieagentschap (IEA) stijgt de vraag naar basischemicaliën zoals ethyleen en propyleen met ongeveer 40 procent tussen 2017 en 2050². Dit onder invloed van een stijgende wereldbevolking, de stijgende welvaart en maatschappelijke evoluties (o.a. minder vraag naar wegwerp kunststoffen zoals plastic zakjes, meer vraag ernaar voor componenten van elektrische wagens).

Dit duurzame scenario, dat minder uitstoot en meer recyclage vooropstelt, vermindert de vraag naar nieuwe basischemicaliën met 7 procent tegenover het basisscenario. Aanzienlijke inspanningen in recyclage zijn dus nuttig, maar niet voldoende om aan de marktvraag te voldoen. De productie van nieuw ethyleen en propyleen, zoals Project ONE zal doen, biedt een antwoord op de maatschappelijke behoefte aan deze basisbouwstenen.

[1] Het Clean Tech Scenario (CTS) tegen 2050 bevat o.a. een reductie van directe CO₂-emissies van de chemie met 45% ondanks een stijging van de vraag van basischemicaliën met 40%. Ook een (bijna) verdrievoudiging van de wereldwijde gemiddelde ophaalratio van kunststofafval behoort hiertoe.

[2] The Future of Petrochemicals, IEA

INEOS zet zich sterk in om het zwerfvuil en de verbranding van kunststoffen terug te dringen. Niet de kunststoffen op zich zijn het probleem, wel dat ze nog te veel worden weggegooid of verbrand. Volgens de visie van INEOS moeten we zorgvuldig omspringen met kunststoffen, precies omdat het zo’n waardevolle materialen zijn. Daarom investeert INEOS sterk in de recyclage van kunststoffen. Zo kunnen alle door ons geproduceerde polymeren (zoals polyethyleen en polypropyleen die op basis van Project ONE-output gemaakt worden) volledig gerecycleerd worden.

INEOS investeert in de verschillende vormen van recyclage. We ontwikkelen producten die zich lenen voor mechanische recyclage zodat gerecycleerd materiaal ook voor hoogwaardige toepassingen kan worden ingezet. En we investeren in de ontwikkeling van onze processen om biogebaseerde grondstoffen of afvalplastic te gebruiken als grondstof voor nieuw plastic. Geavanceerde recyclage (ook wel chemische recycling genoemd) is een prille technologie die we op de markt brengen. Naarmate we deze technologie commercialiseren, zullen we meer plastic kunnen produceren uit gerecycleerde producten, waardoor er een markt voor afvalplastic ontstaat.

Dit alles past in ons engagement van de INEOS Pledge want kunststoffen zijn een waardevol materiaal. We hebben ons geëngageerd om tegen 2030 minstens 850 000 ton gerecycleerd en bio-attributed materiaal te verwerken in onze polymeerproducten. We engageerden ons eerder al om tegen 2025 gemiddeld 30% gerecycleerd materiaal te gebruiken in producten bestemd voor polystyreenverpakking in Europa; een reeks polyolefin producten op de market te brengen voor verpakkingsmaterialen in Europe met minstens 50% gerecycleerd materiaal, ervoor te zorgen dat 100% van onze polymeren recycleerbaar zijn.

Hier zijn enkele concrete voorbeelden:

• Als je een verpakking ziet, zie je niet dat die uit meerdere lagen bestaat. In feite hebben al die verschillende lagen specifieke functies: stijfheid, transparantie, bedrukbaarheid, verzegeling, barrière… En om elk van deze kwaliteiten te benutten, worden verschillende materialen gecombineerd. Bovendien zijn er nog bijkomende lagen nodig om al die lagen compatibel te maken. Die vele lagen zorgen er echter ook voor dat verpakkingen moeilijker te recycleren zijn. Daarom hebben de collega’s van ons R&D centrum in Neder-Over-Heembeek ingezet op “mono-materialen”. Zo ontwikkelden ze een staande zakverpakking in monomateriaal dat voor meer dan 95% uit polyethyleen bestaat en volledig recycleerbaar is. Polyethyleen heeft zich immers ontpopt tot een van de beste monomaterialen vanwege zijn intrinsieke kwaliteiten en omdat de recyclageketen reeds aanwezig was. Er werd ook een tweede rigide MDO-monomateriaalrol gemaakt met meer dan 50% plasticafval – een absolute primeur op de markt. Dat werd mee mogelijk gemaakt door de investering in een hoogtechnologische, meerlaagse MDO-lijn om samen met klanten oplossingen te ontwikkelen die zij rechtstreeks op hun eigen productielijnen kunnen toepassen. Lees er meer over in deze reportage.
  
• Opwaarderen kunststoffen voor geslaagde combinatie met gerecycleerd materiaal  Telkens een polymeer (zoals polyethyleen en polypropyleen) mechanisch gerecycleerd wordt, vermindert de kwaliteit van het materiaal. Daarom worden met deze recyclaten meestal minder hoogwaardige en eerder goedkope eindtoepassingen geproduceerd zoals bloempotten en vuilniszakken. Het doel van INEOS is om deze waarde van gerecycleerde polymeren op te schroeven zodat deze gelijkwaardig zijn aan ‘verse’ kunststoffen. In ons onderzoekscentrum in Neder-Over-Heembeek zijn we er in geslaagd om producten te maken (de Recycl-IN compounds) met dezelfde eigenschappen door het mengen van de helft gerecycleerd materiaal met de helft nieuw materiaal.

• Geavanceerde (chemische) recyclage van polyethyleen en polypropyleen. In plaats van kunststoffen te maken op basis van nafta (ruwe olie), heeft INEOS een samenwerking opgestart met het recyclagebedrijf Plastic Energy om gebruikte polyethyleen en polypropyleen opnieuw af te breken tot hun basismoleculen en te hergebruiken. Na eerste succesvolle testen in 2020, zullen INEOS en Plastic Energy nu een nieuwe installatie bouwen die dit proces op grote schaal kan uitvoeren.

• Depolymerisatie van styreen. INEOS Styrolution realiseerde al een doorbraak voor chemische recyclage door depolymerisatie van polystyreen afval: de productie op laboratoriumschaal van nieuw polystyreen op basis van gerecycleerde styreen monomeren. Zo kunnen bv. oude yoghurtpotjes voor de helft hergebruikt worden in nieuwe producten. Dit gebeurt in de site van Styrolution in Antwerpen, de grootste polystyreeninstallatie in Europa. Binnenkort zal met afvalverwerkingsbedrijf INDAVER een partnership worden aangegaan waarbij polystyreen afval wordt gerecycleerd tot zuivere styreenmonomeren. Al in 2022 zal er een demo-installatie operationeel zijn die 15.000 ton zal kunnen recycleren. Dit project past in de inspanningen van Styrolution om kunststofproducten te maken op basis van afval of hernieuwbare grondstoffen.

Project ONE produceert ethyleen, een gasvormige stof die zowat de belangrijkste bouwsteen is van de chemie. Op basis van deze stof zullen, verderop in de productieketen, producten gemaakt worden die onlosmakelijk verbonden zijn met ons hedendaagse leven. Denk maar aan:

• Producten voor persoonlijke verzorging zoals cosmetica, tandenborstels, contactlenzen en brillen.
• Elektronica zoals koffiemachines, computers en koptelefoons.
• Essentiële nutsvoorzieningen en toepassingen voor onze woningen zoals buizen voor het transport van drinkwater en gas, en PVC ramen en deuren.
• Toepassingen in de gezondheidszorg, zoals mondmaskers, gelaatsschermen, spuiten, medicijnen en baxters.
• Zaken die we gebruiken om ons te ontspannen zoals sporttoestellen- en kledij, buitenmeubilair en een tv.
• Producten die bijdragen tot een duurzame samenleving zoals isolatiemateriaal, zonnepanelen, smeermiddelen en wieken van windmolens, en lichtgewicht onderdelen voor auto’s.

Het grootste deel van de productie van de INEOS-groep betreft dergelijke toepassingen in de bouw, automobielsector, huishoudelijke apparaten en dergelijke. Een deel van de eindproducten van de INEOS-groep betreft verpakkingen voor de voedingsindustrie. Verpakkingen worden soms verguisd, maar ze zijn belangrijk om de veiligheid en houdbaarheid van producten te verbeteren.

Zo verbetert de verpakking van een komkommer de bewaartijd ervan met 11 dagen. Doordat hij zo minder wordt weggegooid, bespaart de verpakking 5 keer zoveel CO₂ als nodig was om de verpakking te produceren. Alternatieven voor verpakkingen uit kunststof, zoals papier, glas en aluminium, vergen andere kunststoffen en energie, met hogere CO₂-uitstoot tot gevolg (zie TED-talk van UGent-professor Kim Ragaert).

Nee. Ethaan – een van de grondstoffen voor Project ONE – is een nevenproduct van aardgas, dat we per schip naar Antwerpen importeren. Deze schepen worden ook aangedreven door ethaan en niet door zware stookolie. Het gebruik van gas als brandstof elimineert zwavelemissies en vermindert de CO2-uitstoot in vergelijking met conventionele brandstoffen.

De Verenigde Staten ontgint aardgas voor lokale energievoorziening. Het overgrote deel van dit gas bestaat uit methaan, maar het bevat ook kleinere hoeveelheden ethaan, butaan en propaan. Voor de petrochemische industrie, is het ‘bijproduct’ ethaangas zeer waardevol, aangezien het een belangrijke grondstof is die kan worden omgezet in hoogwaardige chemische stoffen. Het ethaangas wordt zo nuttig ingezet en er wordt vermeden dat het via affakkelen rechtstreeks in de atmosfeer terecht komt.
Schaliegas heeft met een negatief imago te kampen. Dit gaat terug op de beginjaren toen er nog kinderziektes waren. Ondertussen heeft de sector zich in 20 jaar tijd geprofessionaliseerd en zijn er strenge regels voor de opstart en uitbating.

INEOS werkt samen met ethaanleveranciers die zich inzetten om de uitstoot van broeikasgassen en het verlies van methaan tot een absoluut minimum te beperken. Vooraanstaande leveranciers zoals Range Resources (met 0,013% methaanverlies in 2022, een reductie van 69% tegenover 2019). Ook Antero en SWN werken actief aan het minimaliseren van hun impact op het milieu en rapporteren hun voortgang aan overheids- en duurzaamheidsinstanties (zie duurzaamheidsrapporten van Range Resources en Antero).

Bovendien wordt het ethaangas dat INEOS importeert in Antwerpen vervoerd met schepen die worden aangedreven door ethaangas in plaats van zware stookolie. Dit gebruik van gas als brandstof vermindert de uitstoot van zwavel en koolstofdioxide in vergelijking met conventionele brandstoffen, wat bijdraagt aan een schonere en milieuvriendelijkere logistiek.

Bevordert Project ONE de schaliegasontginning in de Verenigde Staten?
De stelling dat Project ONE een significante impact heeft op het schaliegasvolume is volstrekt ongegrond. In 2022 produceerden de Verenigde Staten 28,6 triljoen kubieke voet (Tcf) schaliegas, zoals gerapporteerd door het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA). Omgerekend in tonnages komt dit neer op 600 miljoen ton per jaar. Om dit even in perspectief te plaatsen: Project ONE gebruikt iets minder dan 2 miljoen ton ethaan, wat neerkomt op ongeveer 0,33% van de totale hoeveelheid geproduceerde schaliegas in de VS.

Project ONE zal ethaan omzetten naar ethyleen. Ethyleen is een basisbouwsteen van de chemie, waaruit veel producten zijn opgebouwd die essentieel zijn in het dagelijkse leven: bouwmaterialen, medische toepassingen, verpakkingsmaterialen voor voedselhygiëne, kledij, onderdelen van windmolens, lichtgewicht onderdelen van wagens, huishoudtoestellen, en andere.

Meer weten? Bekijk de video over de productie van drinkwaterleidingen of lees waarom ethyleen de grootste supporter is van je sportschoen.

Met Project ONE bouwt INEOS een nieuwe ethaankraker. Daarnaast wordt de site ingericht met de nodige infrastructuur en nutsvoorzieningen, met onder meer een installatie voor stoom- en stroomopwekking en een kade voor het laden en lossen van schepen. Er komt ook een nieuw kantoorgebouw op de site, magazijnen voor wisselstukken en onderhoud,…

De ethaankraker zal ethyleen produceren, een essentiële bouwsteen voor heel wat hoogwaardige producten in onder andere de auto-, bouw-, energie- en medische sector. Denk bijvoorbeeld aan buizen voor transport van drinkwater en gas, isolatiemateriaal, textiel, zonnepanelen, smeermiddelen en wieken van windmolens, steriele en hygiënische verpakkingen voor voeding en medische toepassingen en lichtgewichtonderdelen voor auto’s.

Brandstoffen worden – zoals het woord zegt – verbrand voor bijvoorbeeld verwarming of transport. Grondstoffen liggen daarentegen aan de basis van een productieproces en worden dus niet verbrand maar gebruikt om producten met een toegevoegde waarde te creëren.

Project ONE gebruikt ethaan als grondstof. Meer dan 88% van de koolstof in de grondstoffen komt terecht in producten die deze koolstof vasthouden en wordt dus niet uitgestoten.

Ethaan is de juiste grondstof om ethyleen te produceren met de kleinste ecologische voetafdruk. Het vervangt ethyleen dat in Europa wordt geproduceerd in verouderde, meer CO2 uitstotende fabrieken die nafta als grondstof gebruiken. De koolstofemissies van Project ONE bedragen niet eens de helft van de 10% beste Europese stoomkrakers vandaag, we doen het drie keer beter dan de gemiddelde kraker.

De grote volumes waterstof die vrijkomen tijdens het kraakproces van ethaan, zal INEOS  herinzetten als koolstofarme brandstof in plaats van aardgas. Maar liefst 60% van de energiebehoefte van de kraakovens en stoomketels kan zo worden ingevuld zonder een beroep te doen op fossiele bronnen.